Amfi-Subwoofer-Tweeter-Equalizer-Crossover-Kapasitör NEDİR?
--------------------------------------------------------------------------------
Amfi : amplifikasyon yapan elektronik cihaz
dilimize amfi olarak yerleşmiş olsa da doğru yazılışı bu şekilde olmalıdır.
solid state (transistörlü) ve lambalı çeşitleri olur.
class a, class a-b gibi bias farklılıklarına dayanan tasarımları olur.
ses için olanları genelde preamplifier ve power amplifier olarak 2ye ayrılırlar..
preamplifier mikrofon seviyesindeki cihazların impedansini line seviyesine getirmek icindir. mikser’lerin hemen hemen tümünde sesin dahili preamplifier devrelerinden geçmesini saglayan xlr girişleri olduğu için günümüzde pek preamp kalmamıştır.
power amplifier ise line civarındaki impedansi speaker'lara gidecek seviyeye getirmek için kullanılır.. sesin speaker'dan önce en son uğradığı yerdir. speaker'i patlatmamak icin speaker seviyesinden biraz daha aşağıda gücü olan power amplifier seçilmesi önerilir.. çoğu kişi lambalı modellerdeki sesin kalitesini daha iyi bulsa da bunlar artik maliyet ve dayanıksızlık nedeniyle üretilmemektedir.
bir de dahili amplifier'lar vardır. bunlar da speaker ve power amplifier'in bütünleştirildiği cihazlardır.
Subwoofer : wooferin cikardigi seslerden daha dusuk frekansli sesleri cikarmaya yarar. genelde 80-100hz'in alti subwoofer'in alanidir. sub da "alt" demektir. sesin acilimi olarak şöyle denebilir
sub woofer lafının başındaki sub
subsonic lafından gelmekte
subsonic de insan kulağının duyamadığı veya duymakta zorlandığı ses bolumudur.
normal bir insan 25hz ve 18.000 hz arasını duyabilmektedir.
bazı insanlar için ise bu aralık 20-20.000 gibi çok daha geniş olabilmektedir.
subwoofer`in işlevi duyulamayan veya az da olsa duyulan sesleri ortamda yaratmaktır, duyulamayan ses titreşimleri çok güçlü olduklarından hissedilerek vücut tarafından sarsıntı olarak algılanırlar.
Genellikle subwoofer da kullanılan woofer`in yani hoparlörün 12 inch yani 30 cm veya daha büyük olması gereklidir ki gerektiği gibi sesi üretebilsin. küçük kon çaplı hoparlörler büyüklere nazaran çok daha hızla ileri geri gitme ihtiyacı duyduklarından bu hızlarda cone breakup denilen bir distortion efekt yaratıp sesi bozmaktadırlar.
Tweeter : Bas sürücüleri gibi kıpırdamayıp, sadece yüzeylerini dalgalandırarak ses yayan sürücü tipi. bu hareketsizlikleri ısı biriktirmelerine yol açar. kimi sürücülerde bu ısınmanın önlemi alınmamış olabilip bu sesin karakterinde değişmeye hatta yanıp gitmeye sebep olabilir. Genellikle 3-5khz den sonrası onlara emanettir fakat bu geniş görülen aralık kulağımız için aslında pek de geniş değildir. asıl bilgi, çoğu enstrümanın sesinin büyük bir bölümü, bundan düşük frekanslardadır. Yüzeylerinin yapımında genellikle ipek kullanılır ve hassas yapılarından dolayı yüksek akımlara karşı bir limitleyici içerirler. Çok düşük gerilimle çalışırlar. yayınımları oldukça direk olduğundandır ki genellikle dış bükey olarak tasarlanırlar.
.
Equalizer : müzik sistemlerinde kaynak ile amplifikatör arasına bağlanan, değişik frekans aralıklarındaki kazancı çoğaltan ya da atenüe* eden cihaz. bazı modellerinde her frekans aralığı için bir sürgü bulunur. Başka modellerde bu elektronik olarak bir ekran vasıtasıyla ayarlanır. bunlar grafik equalizer sınıfına girer. Parametrik equalizerlar ise ses spektrumuna çeşitli fonksiyonlar ile müdahale eder.
ülkemizde yaygın olarak ekolayzer* şeklinde adlandırılır.
Crossover : herhangi bir kaynaktan (radyo, teyp, cd player,mixing console) gelen sesi gönderileceği hoparlörün frekans bant aralığına göre, frekanslarına ayıran yüce alet. genelde 5 bant olur hi, hi-mid, mid, low-mid, bass. dadından yenmemesini istiyorsanız ekstradan bir subbass daha ekleyebilirsiniz. genel yapıları itibari ile stereo olarak kullanıldıklarında 3 bant, mono kullanıldıklarında 5 bant olarak kullanılabilirler. hoparlörlerin crossoverlari genel olarak ikiye ayrılır:
pasif ve aktif olanlar olmak üzere.
Pasif crossover devreleri ise induktor, kapasitor ve resistorlerden olu$an devrelerdir. aktif devrelerin yapılarında ise opamp denilen entegreler de bulunmakta ve sinyali henüz line level`dayken, yani hoparlöre gitmezden önce değiştirmek üzere düşük voltajdayken işleme tabi tutucu bir yapıda bulunmaktadırlar.
crossover larin türlerine gelince, bunlar bulan ki$ilerin adları ile anılmaktadır , chebychev, bessel, linkwitz-riley gibi. bir crossover devresinin sinyali i$leyi$i de , yani bir sinyali kesip , belirli bir ses aralığını devreye göndermesi de desibel ile ölçülmektedir, yani bu ismi gecen devrelerin yaptıkları düzenleme sinyal üzerinde oluşturdukları açısal değişime göre 6/db oktav, 12/db oktav , 18/db oktav gibi değerlere denk gelmektedir. Bu değer yükseldikçe sinyalin açısı da değişmekte ve daha keskin bir zaman/açı değeri kazanmaktadır. pasif devrelerin dizaynında ise genel trend tweeter yani tiz ses üretici için yüksek bir açıya sahip (18/db oktav gibi) crossover noktasi kullanmak ve bunu tweeter'in harekete geçme hertz'inden maksimum derecede ,mid hoparlör ile entegrasyonu bozmayacak bir noktada kullanmaktır; örnek olarak 3000 hz gibi.
mid hoparlörlerde ise bandpass denen hem alt hem üst sinyal düzenleyici bir crossover topolojisi kullanılarak hoparlörün bass notalarda xmax denen ileri gitme sinirini zorlamayacak bir bass nota ile yüz yüze gelmeleri sağlanır, üst sınırlandırıcı ile de tweeterin çalışma alanına girmemeleri için bir üst sınırlama devresi konmuş olur.
bass hoparlörlerin crossover devreleri ise genelde oktav olarak mid hoparlörün alt sınırlandırıcısı ile simetrik ve onlarla ayni crossover noktasını (hertz olarak) kullanırlar.
Kapasitör : rlc devreler vasıtasıyla ki buradaki c kondansatör/kapasitör olmaktadır, frekans filtreleme işlevi için kullanılır. bu işlem için c'nin empedansı yani direnci olan 1/jwc ve l'nin yani indikatörün empedansı olan jwl değerleri kullanılır. resönans frekansı, bu ikisinin eşit olduğu yerdeki frekanstır, tahmin edeceğiniz üzere, 1/2*pi*kök(lc) 'dir.
eşit olmalarının anlamı, genel empedansı reel yapma ihtiyacından gelir.
Diğer ürünleri de tanıyalım...
Konu: Amfi-Subwoofer-Tweeter-Equalizer-Crossover-Kapasitör NEDİR? 
Çarş. Tem. 23, 2008 1:22 pm
